Als rector aan de slag op een nieuwe school: ‘Momentum om dingen in beweging te zetten’

De eerste stap was het loslaten van haar oude omgeving, vertelt Angela: “Op het Citadel kreeg ik een heel mooi afscheid, met tastbare aandenkens zoals een beeldje en een kist met kaartjes van collega’s. Dat was ontzettend helpend om de eerste stap in dat proces te zetten.”

“En dan start je hier. Een baan als rector is gelukkig behoorlijk druk, dus je stapt er meteen middenin. Ik kende de school al een beetje, omdat NSG en het Citadel College onder hetzelfde bestuur vallen, maar nog niet van binnenuit. Omdat ik zo lang op een andere school heb gewerkt, waren bepaalde dingen voor mij zó vanzelfsprekend. Soms moesten collega’s iets wel drie keer uitleggen om me aan het verstand te brengen dat sommige dingen hier echt anders gaan.”

“Een ander verschil is dat ik op het Citadel iedereen kende. Ik werkte daar 17 jaar. Alle anderen zijn er gekomen toen ik er al was. Dus ik wist alles van iedere collega. Wie jij was, welke vakken je gaf, of je kinderen had, hoe je partner heette. Omdat ik wist dat je twee heel kleine kinderen had, kon ik vragen: hoe heb je geslapen vannacht? En op die manier verbinding maken. Terwijl ik me nu vaak afvraag, als ik iemand op het schoolplein zie: werk jij hier? Ben je een ouder? Ben je de postbode? Dat vind ik pijnlijk, confronterend.”

Hoe ga je daarmee om?

“Aan de ene kant verduren. Ik moet verduren dat mensen voor mij nog leeg zijn. Aan de andere kant moet ik me afvragen wat mijn rol is, en mijn verhouding ten opzichte van al die collega’s. Ik ben rector van een school van 1.658 leerlingen, dat is geen kleine school. Ga ik überhaupt terugkrijgen wat ik heb achtergelaten? En wil ik dat? In plaats van verlangen naar iets wat ik had, moet ik misschien accepteren dat ik nu iets anders ga opbouwen. Wat waarschijnlijk ook heel mooi is, maar wel anders.”

“Ik ben beland in een cultuur die bij mij past. Binnen die cultuur wil ik bijdragen aan een stukje professionaliteit.” 
Angela Jeuken, NSG Groenewoud

Kun je een voorbeeld geven van dingen die je binnen jouw nieuwe school wil opbouwen?

“Ik ben hier beland in een cultuur die bij mij past. Een cultuur waarin de leerling op de eerste plaats komt. Een familiecultuur, waarin mensen goed zorgen voor elkaar, aandacht hebben voor elkaar. Binnen die cultuur wil ik bijdragen aan een stukje professionaliteit. Dat gun ik deze school. Dat we elkaar ook mogen aanspreken op dingen. We hoeven niet alleen maar lief voor elkaar te zijn; ook aanspreken kan liefdevol zijn. Daar wil ik iets aan bijdragen.”

Hoe pak je dat aan? 

“Benoemen wat je ziet. En het gaat ook heel erg over mensen in stelling brengen. Welke verantwoordelijkheid heb jij binnen jouw taak en neem je die ook? Of wil je die een stukje van je wegduwen? Dat geldt in alle lagen. Dat gaat over de rector, de conrector, de afdelingsleider, de docenten. We zijn allemaal gelijkwaardig, maar onze verantwoordelijkheid is een andere. De vraag is: pak jij die verantwoordelijkheid en daarmee die professionaliteit?”

Wat zie je als jouw rol daarin?  

“Voorbeeldgedrag, dat vind ik heel belangrijk. En het vehikel kan ook inhoud zijn. Net als iedere school hebben we een aantal speerpunten. Zoals het keuzerooster, of de verbinding tussen bètavakken en kunst. Dat zijn allemaal projecten waarbij je mensen op basis van de inhoud op de juiste plekken kunt zetten, en ze kunt ondersteunen om verantwoordelijkheid te nemen.”

Ander onderwerp: toetsing. Hoe kijken jullie daar tegenaan? 

“Nou, dat ís dus een van onze speerpunten: formatief handelen en de kwaliteit van toetsing. Daarvoor bieden we collega’s een aantal cursussen aan, waaronder twee JIJ!-trainingen van Bureau ICE.”

“Het is de bedoeling dat iedereen die scholing krijgt, op basis van een soort meerjarenplan. Als je hier komt werken, dan heeft mentoraat prioriteit. Werk je hier al langer, dan volg je een cursus formatief handelen. We zijn samen met de trainers van JIJ! ook aan het verkennen of we een verdiepende training rond formatief handelen kunnen aanbieden. Dan komt er iemand in de klas meekijken hoe de eerste cursus zich heeft vertaald in jouw lessen, en krijg je één op één coaching op basis van die bevindingen.”

“Hoe bekwamer collega’s zich voelen om hun vak goed uit te oefenen, hoe beter ze in staat zijn hun verantwoordelijkheid te nemen.” 
Angela Jeuken, NSG Groenewoud

“Daarnaast is het de bedoeling om per sectie één of twee mensen op te leiden tot toetsexpert. Er is eerder een toetscommissie in het leven geroepen, die steekproefsgewijs de kwaliteit van onze toetsing beoordeelt. De rol van de toetscommissie wordt kleiner. Die komt in het verlengde te liggen van de examencommissie zodra de secties zelf voldoende knowhow hebben over de gewenste kwaliteit van toetsing.”

“Al dit soort trainingen dragen bij aan de professionalisering die ik nastreef. Want hoe bekwamer collega’s zich voelen om hun vak goed uit te oefenen, hoe beter ze in staat zijn hun verantwoordelijkheid te nemen. Hoe meer jij vanuit formatief handelen en differentiëren boven je stof komt te staan, en hoe meer jij jouw klassen daarmee op de rit krijgt, hoe makkelijker het wordt om collega’s aan te spreken. Zo van: ik zie dat jij het lastig hebt, wat kunnen we voor elkaar betekenen?”

Heb je nog tips voor andere schoolleiders die overwegen hun vertrouwde omgeving te verlaten om bij een andere school rector te worden? 

“Ja, doe het! Aan de ene kant leer je zelf ontzettend veel nieuwe dingen. Je krijgt allerlei nieuwe perspectieven; dat werkt enorm verrijkend. Aan de andere kant breng je voor de school een frisse blik mee naar binnen. Omdat je nog geen onderdeel bent van bepaalde patronen mag je bepaalde dingen zeggen en aanraken zonder dat het als een aanval wordt gezien. Daarmee ontstaat er momentum om dingen in beweging te zetten. Dus ja, doe het.”

Tot slot: aan wie mogen we het stokje doorgeven?

“Aan Ilja Faber, rector van het Olympus College in Arnhem-Zuid. Dat is een moeilijke wijk, met een heel andere doelgroep dan wij. Veel kwetsbare leerlingen, die andere zorgen hebben dan onze leerlingen. Maar ook zij moeten straks het centraal examen afleggen, dus ik ben benieuwd hoe zij met toetsing omgaan.”

Meer interviews met schoolleiders in het VO

Angela Jeuken is de 29^e die het stokje in handen kreeg.

Nieuwsgierig naar haar voorgangers? Lees hier alle interviews.