Minder toetsen? Nee, juist meer!
Toetsen als leerstrategie in de corona-periode
Veel scholen willen minder vaak toetsen voor een cijfer. Gek genoeg betekent dat juist dat je méér moet toetsen, maar dan wel op een andere manier. Peter Hoogendijk, productmanager voortgezet onderwijs bij Bureau ICE, legt uit waarom leerlingen zo veel leren van toetsen. Sterker nog: toetsen blijkt een effectieve leerstrategie.
Je hebt de uitdrukking vast weleens gehoord: zweten, weten en vergeten. Vlak voor de toets leren leerlingen heel hard, om alle lesstof in hun hoofd te krijgen. Maar stel je enkele weken later vragen over de geleerde stof, dan blijkt veel kennis te zijn verdwenen. Dit kun je voorkomen door tijdens de les vragen te stellen, om zo te ‘toetsen’ wat leerlingen hebben onthouden en wat ze al wel en nog niet begrijpen. Dit kun je doen door mondeling vragen te stellen; of door een (digitale) formatieve toets af te nemen, bijvoorbeeld tijdens een online les. Maar behalve inzicht in je leerlingen, heeft de inzet van formatieve toetsen nog een ander effect.
Toetsen tijdens lessen op afstand
Uit onderzoek (Karpicke & Roediger, 2008) blijkt dat de formatieve inzet van toetsen een van de meest effectieve leerstrategieën is. Volgens Paul Kirschner zorgt toetsen tijdens het leren voor een sterker spoor in het geheugen. Wanneer leerlingen actief met leerstof omgaan, oefenen ze, waardoor ze de stof beter en langer onthouden.
De wetenschap dat toetsen tijdens het leren een positief effect heeft op het onthouden van de stof op de lange termijn, kun je gebruiken om je (online) lessen effectiever te maken. Maak bijvoorbeeld gebruik van een toetsinstrument waarmee je eenvoudige digitale toetsen kunt samenstellen en bied er elke les een aan.
Toets ook ‘oude’ lesstof
Leerlingen blijken het meeste te onthouden als ze voorgaande lesstof regelmatig terughalen. Daarom kun je een toets het beste cumulatief opbouwen door ook te toetsen wat in de voorgaande lessen aan bod is geweest. Wanneer de resultaten laten zien dat leerlingen de lesstof voldoende beheersen kun je zelfs overwegen de summatieve eindtoets achterwege te laten.
Een voordeel van regelmatig toetsen in je lessen, is dat leerlingen meer betrokken zijn. Ze weten dat ze elke les getoetst worden, dus opletten loont! Ook krijgen leerlingen door formatief te toetsen meer inzicht in hun leerproces. Daardoor zijn ze minder gestrest voor een summatieve toets.
Toetsen als leerstrategie
Leerlingen kunnen deze leerstrategie ook thuis toepassen. Geef de tip om zichzelf te overhoren tijdens het leren. Sluit na een tijdje het boek en ‘noteer wat je weet’. Of vertel aan degene die jou straks overhoort wat je al weet. Met strategieën als deze toetsen ook leerlingen om te leren, in plaats van zich pas ná het leren te laten overhoren.
