Met minder cijfers lesgeven? Let op de ouders
Op veel scholen overheerst toetsgekte. Regelmatig bezoek ik scholen waar leerlingen meer dan veertig toetsen per rapportperiode krijgen. Leerlingen hobbelen van toets naar toets en beginnen steeds strategischer gedrag te vertonen. De meeste inspanning leveren ze vlak voor de toets, maar ze ervaren continue druk om te presteren. Ondertussen balen leraren van het korte-termijn-leren en de zesjescultuur. En ouders? Die maken zich zorgen over de stress die hun kinderen ervaren. Kan dat niet anders?
Veel scholen zijn voorzichtig begonnen om van de cijferfabriek weer een leerschool te maken en beperken het aantal toetsen dat voor een cijfer mag worden afgenomen. Sommige scholen schaffen cijfers zelfs helemaal af en proberen meer formatief te toetsen. De ervaring leert dat, ondanks de beste intenties, dit niet van een leien dakje gaat. Eén van de redenen hiervoor zit in de communicatie met ouders.
Communicatie vereist een plan
Vaak beginnen docenten met formatief toetsen in een experimenteerfase. Experimenteren houdt in dat je creatief moet zijn en van tevoren wellicht niet goed weet wat je precies gaat doen. Dat maakt het van tevoren lastig om te communiceren wat je van plan bent, waardoor het voor ouders automatisch moeilijker is om te volgen wat je precies aan het doen bent.
Cijfers communiceren weinig maar wel iets
Het voordeel van cijfers is dat het informatie codeert. Misschien niet heel goed, maar we hebben er zo’n lange traditie mee dat iedereen een inschatting kan maken van wat een 5,5 of een 7,5 betekent (en wat het verschil daartussen is). Meer formatief toetsen leidt in die zin soms tot minder communicatie over de voortgang. Dat is voor leerlingen maar ook voor hun ouders niet altijd even fijn.
Hoe betrekken we ouders bij de ontwikkeling van hun kind?
Probeer in elk geval ouders vroegtijdig te informeren. Niet alleen over wat je aan het doen bent, maar vooral waarom je het zo doet. Een mooie toevoeging zou zijn om ouders het gevoel te geven dat ze mede-eigenaar zijn van het ontwikkelproces van hun kind. Geef ze handvatten en daarmee houvast door duidelijk aan te geven wanneer ze communicatie van je kunnen verwachten en hoe ze dit kunnen verwachten. En laat ze, indien mogelijk, meedenken om zo de betrokkenheid te vergroten.
Als ze dat te weinig vinden kun je, tot slot, ze altijd nog verwijzen naar koning Willem-Alexander: als vader wil hij ook niet alles weten van zijn kinderen. Geef ze ruimte om fouten te maken!
