IEP in het speciaal (basis)onderwijs: zo zit dat

Waarom IEP bij S(B)O scholen past

Wat maakt het IEP LVS zo geschikt voor gebruik op SO- en SBO-scholen? Dit is wat scholen ons vertellen:

Focus op inhoud
Met de toetsen van het IEP LVS meten we de SLO-doelen: die vormen een belangrijke basis voor de einddoelen die je als school voor leerlingen stelt. Het IEP LVS kijkt daarbij heel concreet naar het onderwijsaanbod dat leerlingen de afgelopen periode hebben gehad. Zo ligt de focus op inhoud in plaats van prestatie. Wat heeft een leerling dit jaar opgenomen van het onderwijsaanbod? Welk aanbod moet je als school nog herhalen of beter afstemmen op de behoefte van  de leerling?

Toetskenmerken
Van veel SO- en SBO-scholen horen we dat de IEP LVS toetsen goed passen bij hun leerlingen. Bijvoorbeeld omdat de toets nooit echt te moeilijk wordt voor een leerling; deze meet immers vooral wat een leerling al aangeboden heeft gekregen in de afgelopen periode. De LVS toetsen van IEP zijn bovendien korter dan scholen van andere leerlingvolgsystemen gewend zijn. Dat digitaal toetsen mogelijk is vinden veel scholen prettig, onder andere omdat het minder voelt als een toets, leerlingen dan minder afgeleid zijn, op hun eigen tempo kunnen werken en zelf audio ondersteuning kunnen aanzetten. Ook zijn de toetsen duidelijk en overzichtelijk voor de leerling. Bij de digitale IEP LVS toetsen ziet een leerling bijvoorbeeld steeds één vraag tegelijk in beeld.

Niet vergelijken
Dat IEP leerlingen niet met elkaar vergelijkt, is voor SO- en SBO-scholen heel belangrijk. Vergelijken met het landelijk gemiddelde werkt voor veel leerlingen demotiverend. Dat geldt zeker voor leerlingen in het SO en SBO, die logischerwijs vaak onder het landelijke gemiddelde scoren. Het IEP LVS laat zien dat het niet uitmaakt hoe je presteert ten opzichte van het gemiddelde in Nederland, maar dat het gaat om jouw eigen ontwikkeling. Met de Talentenkaart kunnen leerlingen zelf goed zien hoe ze groeien.

Werken met ontwikkelscores
De ontwikkelscores in het IEP LVS geven aan welke doelen de leerling al beheerst en op welk referentieniveau de leerling zal uitstromen als hij of zij dit pad verder bewandelt. Dat maakt dat de ontwikkelscores ook een handig hulpmiddel zijn bij het opstellen van een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP). SO- en SBO-scholen geven aan dat ze het prettig vinden dat ontwikkelscores de groei beter zichtbaar maken. In tegenstelling tot bijvoorbeeld DLE-scores, hebben ontwikkelscores niets te maken met de leeftijd van een leerling; het gaat echt om de inhoud.

Toetsen voor technisch lezen geven inzicht
Scholen koppelen naar ons terug dat de technisch lezen- toetsen van IEP veel vertellen over de vaardigheden van leerlingen. Kinderen in het SO en SBO hebben vaak moeite met lezen, waardoor ze nooit een hoog AVI niveau behalen. IEP kijkt niet alleen naar techniek en tempo, maar ook naar de manier waarop een leerling leest. Dat geeft inzicht in aspecten als intonatie, zinsmelodie, interpunctie, voorleesvaardigheid en vloeiendheid. Deze aspecten zijn heel belangrijk voor tekstbegrip; als een leerling mooi voorleest dan is de kans groter dat hij ook begrijpt wat hij leest dan wanneer de leerling een tekst heel snel leest. En begrijpend lezen is uiteindelijk wat we leerlingen willen bijbrengen.

Hart en handen
Ook de hart- en handeninstrumenten ervaren veel SO- en SBO-scholen als heel waardevol. Leerlingen die moeite hebben met taal of rekenen hebben wel andere talenten, die met de hart- en handeninstrumenten ook zichtbaar worden. Dat geeft de leerling niet alleen meer zelfvertrouwen, maar het biedt leerkrachten ook de kans om de talenten van de leerling (nog meer) te benutten.

Samenwerken voor het best passende LVS

IEP ontwikkelt haar leerlingvolgsysteem continu door om zo goed mogelijk aan te sluiten op het onderwijs. Daar helpen de sessies met SO- en SBO-scholen bij. Waar lopen leerkrachten tegenaan? Welke behoeften zijn er? Hoe kunnen we het IEP LVS nog passender maken voor leerlingen in het speciaal (basis) onderwijs? IEP wil alle leerlingen gelijke kansen bieden, dus ook leerlingen in het SO en SBO.

Om dit te realiseren is IEP ook continu in gesprek met onderwijsadviesdiensten. Zo is de CED-groep een belangrijke samenwerkingspartner van IEP in de ontwikkeling van het LVS, zeker wat betreft de aansluiting op SO- en SBO-scholen.

Een extra ontwikkellijn

Op basis van de input van scholen en onderwijsadviesdiensten kan IEP aanpassingen doen aan het LVS, zodat deze nog beter aansluit op het SO en SBO. Een voorbeeld van een aanpassing waar IEP momenteel aan werkt, is het toevoegen van een extra ontwikkellijn aan het LVS op 80% van het 1F-niveau.

Natuurlijk blijft het 1F-niveau je ambitie voor de leerling. Toch is het fijn om inzichtelijk te maken of een leerling op weg is naar uitstroom praktijkonderwijs. Dit is voor veel SO- en SBO-leerlingen een meer realistisch streefniveau dan 1F- of 2F/1S-niveau. Tegelijkertijd stimuleert een ontwikkellijn op 80% van het 1F-niveau, in plaats van bijvoorbeeld 50%, leerlingen en leerkrachten om het beste uit een leerling te halen.

Werken met het IEP LVS

Onderwijsadviesdiensten kunnen scholen goed helpen bij het werken met IEP. Voor de implementatie van het IEP LVS klop je als school uiteraard bij IEP aan. Maar wanneer je aan de slag gaat met schoolanalyses, groepsplannen, het OPP voor leerlingen, verbetertrajecten en schoolplannen biedt een onderwijsadviesdienst veel ondersteuning. Dergelijke veranderingen gaan niet alleen over het leerlingvolgsysteem, maar hebben impact op het hele onderwijs. Jullie visie als school is daarbij essentieel.

Heeft jullie school behoefte aan ondersteuning bij veranderingen die verder gaan dan het IEP LVS? Hier vind je een overzicht van onderwijsadviesdiensten waar wij mee samenwerken.

Veel gestelde vragen over het IEP LVS in het S(B)O

Misschien vraag je je als SO- of SBO-school af of het IEP LVS echt brengt wat je wenst. Daarom hebben we drie veel gestelde vragen op een rij gezet:

Kun je wel voldoende inzichtelijk maken of een leerling op een bepaald niveau uitstroomt?
Ja, daar zijn de ontwikkelscores voor. In de voortgangsgrafiek zie je precies of een leerling op weg is om een bepaald referentieniveau te behalen, bijvoorbeeld het 1F-niveau. Straks komt daar ook de ontwikkellijn bij voor 80% op 1F-niveau, het referentieniveau dat overeenkomt met uitstroom praktijkonderwijs. Zo dienen de ontwikkellijnen als richting om te zien of een leerling een niveau zal gaan halen.

Geeft het IEP LVS niet een te rooskleurig beeld van een leerling?
Soms horen we de zorg van scholen dat het IEP LVS een onrealistisch beeld schetst van leerlingen omdat er op inhoud en doelen wordt getoetst en niet vergelijkt met andere leerlingen in Nederland. Een begrijpelijke zorg, maar onterecht. Je kunt als leerkracht de leerling en ouders namelijk heel goed duidelijk maken op welk niveau deze leerling zit. Ja, je kijkt naar inhoud: als je een leerling uit groep 5 het aanbod van groep 4 geeft, toets je in hoeverre de leerling de doelen beheerst die bij dit aanbod horen. Vervolgens geef je ouders een realistisch beeld door uit te leggen dat de leerling werkt aan de doelen van vorig jaar. Maar de focus ligt nog steeds op groei, niet op prestaties ten opzichte van andere leerlingen. Daarnaast is het landelijk gemiddelde en de spreiding in je groep nog steeds zichtbaar, dus deze heb je altijd achter de hand voor een verdiepende uitleg.

Wij zijn gewend om te werken met DLE. Is de overstap dan niet te groot?
In het IEP LVS kun je nog steeds DLE-scores genereren. We stimuleren scholen om te werken met ontwikkelscores, omdat deze de groei van leerlingen mooi laten zien op inhoudelijk niveau. Maar je kunt er ook voor kiezen om DLE-scores uit het IEP LVS te halen en deze bijvoorbeeld naast elkaar te gebruiken.

Het IEP LVS proberen?

Het IEP LVS wordt al door verschillende SO- en SBO-scholen gebruikt en we blijven samenwerken met scholen om de aansluiting op het S(B)O steeds verder te verbeteren. Ben je nieuwsgierig of het IEP LVS ook bij jullie school past? Vraag hier een proeflicentie aan of neem eens contact op met een van de referentiescholen in het S(B)O.