De nieuwe rekenexamens in het mbo: er valt wat te kiezen
Dit schooljaar worden op veel mbo-scholen de eerste examens volgens de nieuwe rekeneisen afgenomen. Ga je die als instelling zelf ontwikkelen of koop je ze in? En bij wie dan? Om scholen te helpen om een goede afgewogen keuze te maken, hebben we een visiedocument opgesteld: ‘Examineren volgens de nieuwe rekeneisen’. Daarin laten we zien welke keuzes wij bij Bureau ICE hebben gemaakt bij de ontwikkeling van de nieuwe rekenexamens in TOA. Productmanager Marlous Hodes en toetsspecialist Rekenen Maaike Heinen vertellen welke overwegingen daarbij een rol hebben gespeeld.
Samenvatting visiedocument ‘Examineren volgens de nieuwe rekeneisen’
Met toetsen en examineren in TOA-toetsplatform kies je voor:
- Complete evaluatieroute
Behalve rekenexamens kun je ook een nulmeting en voortgangstoetsen afnemen. Generiek én per domein.
- Bekend platform
Elke mbo-instelling is al bekend met TOA. Het is een vertrouwde omgeving voor studenten.
- Automatisch nakijken en punten voor tussenantwoorden
Zo’n 80% van de rekenvragen wordt automatisch beoordeeld. Ook de tussenantwoorden worden grotendeels automatisch nagekeken.
- Vooraf vastgestelde cesuur
Je meet daadwerkelijk of studenten over de rekenvaardigheid beschikken die ze nodig hebben om mee te komen in de maatschappij.
Ontwikkeling van studenten volgen
Marlous: “Voor ons was al vanaf het begin duidelijk dat we meer wilden aanbieden dan examens alleen. Dat past bij onze visie op toetsing. Met alleen een examen creëer je een afrekenmoment, terwijl je ook de ontwikkeling van studenten wilt kunnen volgen. Kijken wat wél goed gaat, en kijken waar nog aan gewerkt moet worden. Studenten optimaal faciliteren in hun groei. Daarom hebben we gekozen voor een complete evaluatieroute met een nulmeting, voortgangstoetsen en uiteindelijk het examen.”
Maaike: “De mogelijkheid om niet alleen generiek maar ook per domein te examineren, past ook bij die visie. Voor sommigen is rekenen een makkelijk vak, voor anderen is het echt een struikelblok. Ook heeft de ene student meer last van toetsdruk dan de andere. Door faalangst of vanwege een moeilijke thuissituatie, bijvoorbeeld. Dat kan ook een reden zijn om voor domeintoetsen of domeinexamens te kiezen. Het geeft rekendocenten de mogelijkheid om elke student onderwijs op maat aan te bieden.”
Docenten ontzorgen
Marlous: “Een ander belangrijk uitgangspunt was het ontzorgen van docenten. Voorheen was het examen niet verplicht, dus docenten hebben er hoe dan ook extra werk bij gekregen. Met dat besef in ons achterhoofd hebben we ons ten doel gesteld om zoveel mogelijk vragen automatisch te beoordelen, uiteraard binnen de mogelijkheden van de nieuwe rekeneisen.”
Maaike: “Daar komt best veel bij kijken, zeker bij vragen met tussenantwoorden. Door de samenwerking met AlgebraKiT zijn we er uiteindelijk in geslaagd om dit bij zo’n tachtig procent van de vragen voor elkaar te krijgen.”
“Dat studenten en docenten het toetsplatform kennen, helpt natuurlijk. Alle mbo-instellingen in Nederland maken gebruik van TOA.”
Maaike Heinen, toetsspecialist
Marlous: “Voor studenten is het verplichte rekenexamen ook nieuw, dus ook voor hen hebben we het toetssysteem zo gebruiksvriendelijk mogelijk gemaakt. Het digitale kladblok dat ze gebruiken voor tussenantwoorden is bijvoorbeeld gekoppeld aan de rekenmachine.”
Maaike: “Dat studenten en docenten het toetsplatform kennen, helpt natuurlijk ook. Alle mbo-instellingen in Nederland maken al gebruik van TOA voor taaltoetsen en -examens.”
Kwaliteit waarborgen
Marlous: “Studenten en docenten moeten erop kunnen vertrouwen dat de examens die ze maken van de juiste kwaliteit zijn. Om dat te borgen, voeren we een pretest uit om vast te stellen of we kwalitatief goede vragen gemaakt hebben. Dat betekent dat elke vraag in een examen door minimaal 400 studenten moet zijn beantwoord. Na die pretest worden alle afnamedata geanalyseerd. Vragen die op basis van deze analyse afvallen, nemen we niet op in de definitieve examens.”
Maaike: “Ook uit feedback van klanten halen we waardevolle feedback voor verbetering. Zo gaven klanten aan dat de eerste nulmetingen, zeker voor niveau 3 en 4, aan de lange kant waren. Toen hebben we gekeken of we het aantal vragen konden verminderen zonder af te doen aan de kwaliteit en de betrouwbaarheid. Want er moet altijd een balans zijn tussen deze aspecten en de bruikbaarheid. Dat heeft erin geresulteerd dat we deze nulmetingen met 5 of 6 vragen konden inkorten. En door een aantal handmatig te beoordelen vragen eruit te halen hebben we ook de beoordelingslast verminderd.”
“Wij nemen de rekeneisen als meetlat voor het bepalen van de cesuur. Alleen op deze manier kunnen we ervoor zorgen dat de rekenvaardigheid omhoog gaat.”
Marlous Hodes, productmanager mbo
“Vanuit het oogpunt van kwaliteit hebben we ook het beroepenveld nauw betrokken bij het samenstellen van de rekenvragen. Én bij het bepalen van de cesuur: hoeveel punten moet je halen om een 5,5 te halen en dus te slagen. Of een 4,5 want met een 5 voor het rekenexamen slaagt een student ook als die voor Nederlands – en Engels op niveau 4 – een 6 haalt. Daarmee zijn we indirect ook in de breedte bezig met het verbeteren van basisvaardigheden. Want dat ene cijfer voor rekenen heeft substantieel impact op het niveau dat je voor de taalvakken moet halen.”
Marlous: “Wij vinden het belangrijk om de cesuur vooraf vast te stellen, op basis van de inhoudelijke rekeneisen. Dat is een keuze voor kwaliteit. Als je achteraf de norm bepaalt op basis van de afnames van de studenten, kun je niet met zekerheid zeggen of studenten de rekeneisen hebben gehaald. Je kijkt naar hoe de gemiddelde studentenpopulatie het examen gehaald heeft en bepaalt op basis daarvan de zak/slaag-grens. Hoe de ene student gescoord heeft t.o.v. de andere student, zegt niets over het behalen van de inhoudelijke doelen. Daarom nemen wij de inhoudelijke rekeneisen als meetlat voor het bepalen van de cesuur. Alleen op die manier krijg je inzicht in het beheersen van de rekeneisen en kun je ervoor zorgen dat de rekenvaardigheid omhoog gaat.
