5 tips voor jouw schooladviesgesprek
De schooladviesgesprekken met de leerlingen van groep 8 komen langzaam in zicht. Hoe zorg je voor een fijn, constructief schooladviesgesprek met je leerlingen en hun ouders? In dit artikel zetten we 5 tips op een rij.
- Kijk naar het complete kind
Op school hebben jullie in de -meestal- acht jaar tijd met een leerling een heel goed beeld gekregen. Durf op die ervaring te vertrouwen tijdens het schooladviesgesprek. Een kind is veel meer dan alleen taal en rekenen; jij als leerkracht ziet dat elke dag! Neem in het schooladviesgesprek zeker ook de “zachte” vaardigheden van een leerling mee, zoals werkhouding, nieuwsgierigheid, opkomen voor jezelf of creativiteit. Zo kun je kansrijk adviseren: dat gaat niet over het hoogst mogelijke niveau voor de leerling, maar over het type onderwijs waar de leerling het best tot zijn recht komt.
Misschien kan een leerling qua cognitie heel makkelijk naar de havo, maar hebben jullie jarenlang gezien dat hij echt een doener is die niet houdt van planmatig en gestructureerd werken. Komt de leerling dan beter tot zijn recht op de havo of op een meer praktijkgerichte stroming?
Het kan helpen om je bij het schooladviesgesprek te laten ondersteunen door instrumenten die juist deze zachte vaardigheden meten: hart- en handeninstrumenten. Een leerling vult deze vaak zelf in. De combinatie van het eigen beeld van de leerling, jullie beeld van de leerling en de toetsresultaten van de afgelopen jaren vormen een mooie onderbouwing van het schooladvies.
- Zet het kind centraal
Tijdens het schooladviesgesprek sluit je met de leerling al een stukje af van zijn tijd op de basisschool. Na acht jaar praten jullie nu over zijn vervolgontwikkeling in het voortgezet onderwijs. Maak van jullie gesprek geen “resultaat-mededeling”, maar laat de leerling voelen dat dit echt om hem of haar gaat.
Hoe doe je dat? Richt je vooral tot de leerling, niet tot de ouders. De ouders zijn hier voor hun kind, net als jij. Stel de leerling vragen over zijn ervaringen (‘hoe waren deze jaren op school voor jou?’) en visie (‘op welke school denk jij dat je het beste past?’). Geef de leerling ook ruimte om zijn of haar gedachten te delen.
- Stel een van de volgende verrassende vragen
- Wat is jouw superkracht? Hoe helpt jouw superkracht je straks op het VO?
- Verwacht je weleens meer van jezelf dan je kunt?
- Wat doe je als anderen jouw idee geen goed idee vinden?
Dit soort verrassende vragen zijn een aanvulling op punt 1 en 2. Want door de leerling vragen te stellen over wie hij is, wat hij kan en wat hij moeilijk vindt, zet je hem centraal én krijg je een nog completer beeld. Dat kan ook heel goed voorafgaand aan het schooladviesgesprek, in een gesprek waarbij je zijn antwoorden op de hart- en handeninstrumenten bespreekt.
Ook de leerling krijgt een beter inzicht in zichzelf door over zulke vragen na te denken. Op de vraag ‘wat is jouw superkracht?’ antwoordde een groep 8 leerling laatst: ‘dat ik in oplossingen denk.’ Als voorbeeld gaf ze de topografietoets die ze laatst gemaakt had. Toen ze daar een dag van tevoren voor wilde gaan leren, bleek dat de oefenbladen nog op school lagen. Ze raakte niet in paniek en bedacht meteen een oplossing: op internet zoeken naar de topografiebladen die ze op school ook gebruikten. Die eigenschap kan haar helpen in het VO, ontdekte ze zelf, ‘omdat ik er zo voor zorg dat ik snel weer verder kan als het even misgaat.’
Ben jij ook benieuwd naar de antwoorden van jouw leerlingen?
- Betrek ouders tijdig bij het advies
Zorg dat het advies aan een leerling voor ouders niet uit de lucht komt vallen. Neem ze al eerder mee in je observaties en inschattingen: dat kan al vanaf leerjaar 7. Ook een gesprek met ouders over de zachte vaardigheden van hun kind, bijvoorbeeld aan het begin van groep 8, helpt daarbij. Eigenschappen als doorzettingsvermogen, motivatie om te leren, zelfvertrouwen, plannen en nieuwsgierigheid zijn net zo bepalend voor het succes van een leerling in het VO als zijn cognitieve capaciteiten. Ouders herkennen de resultaten van zulke hart- en handeninstrumenten vaak ook heel goed in hun eigen kind. Zo kom je samen tot een mooi gesprek over in welk vervolgonderwijs de leerling het best tot zijn recht komt.
- Leg niet teveel druk op de doorstroomtoets
Ze hikken er soms al jaren tegenaan: die grote, spannende doorstroomtoets in groep 8. Help je leerlingen door duidelijk te maken dat de doorstroomtoets geen eindexamen is. Het is een second opinion op jullie schooladvies. En jullie weten al lang wat de leerling in huis heeft! Ontwikkeling vindt immers niet plaats op een toets, maar in het onderwijs in de klas. En dat heeft de leerling al acht jaar lang kunnen laten zien.
Wens de leerling bijvoorbeeld een fijne afname toe tijdens de doorstroomtoets of ‘veel plezier’ in plaats van ‘veel succes’. Geef geen oefentoetsen mee, want de leerling heeft al acht jaar geoefend. En maak duidelijk dat de toets slechts één momentopname is; net als alle toetsen, oefeningen en gesprekken tijdens de afgelopen jaren momentopnames waren die samen bijdragen aan het schooladvies.
Gratis gebruik hart- en handeninstrumenten
Kijk naar het complete kind, zet de leerling centraal, stel verrassende vragen, betrek ouders tijdig en leg niet teveel druk op de doorstroomtoets: dat zijn onze tips voor een fijn en constructief schooladviesgesprek. Wil je meer weten over de hart- en handeninstrumenten van IEP?
Om scholen te ondersteunen bij hun schooladviesgesprekken, stellen we dit schooljaar onze hart- en handeninstrumenten gratis beschikbaar voor leerlingen van groep 8. Met korte instructievideo’s helpen we je gauw op weg om een goed beeld te krijgen van de leeraanpak, het creatief vermogen en de sociaal-emotionele ontwikkeling van je leerlingen.
