Commissie Kwaliteit Schoolexaminering: minder toetsen, hogere kwaliteit, meer toezicht
Vlak voor hun zomervakantie kregen de leerlingen van VMBO Maastricht slecht nieuws: hoewel ze dachten geslaagd te zijn voor hun centraal examen, moesten ze toetsen opnieuw maken. De inspectie ontdekte dat er fouten waren gemaakt. Zo waren cijfers niet ingevuld, toetsen niet gemaakt en stages niet afgerond. De leerlingen hadden formeel niet eens een centraal eindexamen mogen maken. De VO-raad stelde een onafhankelijke commissie in om te onderzoeken hoe het zo ver heeft kunnen komen. De conclusies en aanbevelingen van de Commissie Kwaliteit Schoolexaminering op een rij.
Onderzoek naar kwaliteit schoolexamen
De Commissie Kwaliteit Schoolexaminering deed onderzoek naar de uitvoering en kwaliteitsborging van schoolexamens in het voortgezet onderwijs. De conclusie van de commissie: de controle op de schoolexamens op Nederlandse middelbare scholen schiet tekort. “De hele keten van kwaliteitsbewaking is veel te kwetsbaar. Het systeem van de controle op schoolexamens is onvoldoende. Er komt geen indicatie dat er iets niet goed gaat.”, aldus Geert ten Dam van de Commissie Kwaliteit Schoolexaminering.
Aanbevelingen van de commissie
De Commissie Kwaliteit Schoolexaminering doet een viertal belangrijke aanbevelingen in haar rapport:
- Waardeer en verbeter de verbinding tussen schoolexamen en onderwijsvisie
Hiervoor is betere voorlichting nodig, maar ook meer aandacht van de inspectie voor de rol die de schoolexamens hebben als onderdeel van het centraal eindexamen. - Bewaak het afsluitende karakter van het schoolexamen
Schoolexamens zouden een afsluitende toets moeten zijn, geen verzameling tussentoetsen. Bovendien zouden scholen terughoudender moeten zijn met het aantal toetsen in het PTA. - Neem de examencommissies op in het Eindexamenbesluit VO
Iedere school zou een toezichthoudende examencommissie moeten hebben. De taken en bevoegdheden zouden vastgelegd moeten worden in het Eindexamenbesluit VO. - Zorg voor meer deskundigheid bij leraren en schoolleiding
Scholen moeten de kwaliteit van hun toetsen beter bewaken. Hiervoor is het nodig om hun toetsdeskundigheid te verbeteren. Elke sectie zou een toetsexpert moeten hebben.
Belang van schoolexamens en toetsdeskundigheid
De commissie benadrukt de rol van schoolexamens en het belang hiervan. Zij adviseert scholen om deze te laten aansluiten op de onderwijsvisie. Veel scholen hebben als onderdeel hiervan al een specifieke toetsvisie. Het voordeel: nadenken en keuzes maken over toetsing op beleidsniveau, maakt de vertaalslag naar een uitvoerbaar PTA makkelijker. Een ander aandachtspunt volgens de commissie is de deskundigheid op gebied van toetsing. De inzet en constructie van toetsen danwel schoolexamens is een niet te onderschatten specifiek vakgebied. Goede toetsen moeten voldoen aan diverse kwaliteitscriteria, zodat ze meten wat ze moeten meten. En de inzichten bieden die docenten helpen hun leerlingen te ondersteunen in hun leerproces. Docenten worden in hun didactische opleiding veelal niet onderwezen in toetsconstructie en toetskwaliteit. Er valt dus veel winst te halen voor scholen die hun docenten hierin alsnog laten opleiden.
Reactie VO-raad op rapport
Door de focus op het centraal examen is de aandacht voor de schoolexamens en voor de kwaliteitsborging ervan verslapt, zo stelt de commissie. Het systeem van kwaliteitsborging is kwetsbaar en schoolexaminering wordt te weinig vanuit de onderwijsvisie en als volwaardige aanvulling op het centraal examen vormgegeven. Schoolexamens zijn méér dan ‘oefenen voor het centraal examen’. Ze moeten hun belangrijke rol behouden. Paul Rosenmöller, voorzitter van de VO-raad reageert: “Al gaat de schoolexaminering op individuele scholen volgens de commissie doorgaans goed, het huidige systeem corrigeert het onvoldoende als dit niet het geval is. Het rapport biedt goede handvatten om dit aan te pakken. Gezamenlijk zullen we de condities moeten creëren om het schoolexamen terug te brengen tot zijn oorspronkelijke doel.”
Meer informatie downloaden:
- Inspectierapport Specifiek onderzoek VMBO Maastricht
- Rapport ‘Een volwaardig schoolexamen’ van de Commissie Kwaliteit Schoolexaminering
- Onderzoeksrapport ‘Kwaliteitsborging schoolexaminering voortgezet onderwijs’ van Oberon
- Onderzoeksrapport ‘Analyse examenreglementen en PTA’s voortgezet onderwijs’ van Oberon
Om binnen de eigen school de processen rondom (school)examinering nog een keer kritisch tegen het licht te houden, kunnen onderstaande documenten gebruikt worden:
