‘De hart-handen-instrumenten geven een duidelijk beeld van onze leerlingen’

27/01/2021

Auteur:: Anouk

Mieke Hollanders van het Petrus Canisius College Fabritius in Alkmaar is een van de eerste docenten die de hart-handen-instrumenten van JIJ! – Leeraanpak, Creatief vermogen en Sociale context – tijdens een pilot heeft uitgeprobeerd. Toen de toetsresultaten van de 3- en 4-mavo-klassen dit schooljaar tegenvielen, heeft zij deze zelfevaluaties weer afgenomen. De resultaten van de zelfevaluaties lieten zien dat bij veel leerlingen de competenties ‘organiseren van werk’ en ‘plannen’ nog niet sterk zijn ontwikkeld.

Mieke Hollanders is docent Nederlands en leerjaarcoördinator 3 mavo. Om de oorzaak van de tegenvallende toetsresultaten te achterhalen, nam ze een enquête af bij leerlingen van de bovenbouw. Hiermee wilden ze achterhalen hoe de leerlingen zich hebben voorbereid op de schoolexamens, waar ze tegenaan liepen en of het thuisonderwijs volgens hen van invloed is geweest. Dit gaf een te algemeen beeld. Daarom besloot ze begin december de tests voor Leeraanpak, Creatief vermogen en Sociale context in deze klassen af te nemen. De resultaten van 4 mavo kon ze daardoor vergelijken met de test die vorig schooljaar is afgenomen. Zo kon ze voor elke leerling de ontwikkeling op specifieke aspecten bekijken.

“We zien dat in de bovenbouw bij vrijwel alle leerlingen verbetering mogelijk is in het organiseren en plannen ter voorbereiding op een toets. Het kan zijn dat het thuisonderwijs tijdens de eerste lockdown daarbij een rol heeft gespeeld,” vertelt Mieke. “Zonder klasgenoten om jezelf aan te spiegelen is er blijkbaar minder druk om te presteren. En in leerjaar 4 zagen we dat er bij de onderdelen plannen en samenvatten winst te behalen valt.”

Om op basis van de resultaten actie te kunnen ondernemen, heeft Mieke vorig schooljaar voor elke testcategorie (Leeraanpak, Creatief vermogen en Sociale context) lesmateriaal ontwikkeld. “Dit lesmateriaal gebruiken mentoren in de mentorlessen. In leerjaar 4 leren leerlingen nu bijvoorbeeld hoe ze hun leerwerk beter kunnen plannen en krijgen ze handvatten aangeboden voor het maken van een goede samenvatting. In leerjaar 3 wordt in de mentorlessen aandacht besteed aan manieren om jezelf te motiveren.”

“Als je op een snelle en eenvoudige manier meer informatie over je leerlingen wil inwinnen, zijn de hart-handen-instrumenten een ideaal middel, ook voor schoolleiders.”

Scholen zoeken naar manieren om leerlingen goed te kunnen begeleiden, ook nu we weer online lesgeven. “De hart-handen-instrumenten helpen bij het achterhalen van waar een probleem precies ligt,” aldus Mieke. “Zo zorg je ervoor dat je de juiste middelen inzet om een bepaald effect te bereiken.”

Na het invullen van de hart-handen-tests heeft Mieke leerlingen gevraagd hoe ze het vonden om de vragenlijsten in te vullen. “Leerlingen vonden het prettig dat ze in de vragenlijst persoonlijke dingen kwijt konden die ze niet zo makkelijk in de klas deelden. Dus dat is nog een extra voordeel van het invullen van de hart-handen-instrumenten!”